عشق، چند رویکرد به یک مفهوم

… اگر ما روزی از عشق راستین بهره یابیم و هرکس معشوقی را که نیمۀ دیگر او و متعلق به اوست به دست آورد و به طبیعت نخستین خویش بازگردد همۀ آدمیان نیکبخت خواهند شد. ولی چون در حال کنونی بدان کمال نمی‌توانیم رسید لااقل باید در پی معشوقی بگردیم که فکر و روحش همانند فکر و روح خود ما باشد و خدای عشق را که این نعمت به دست اوست بستاییم زیرا او یگانه خدایی است که در این راه به یاری ما می‌رسد و ما را به‌سوی آنکه خویش و نیمۀ دیگر ماست رهبری می‌کند…

این‌ها سخنانی است که فیلسوف بزرگ، افلاطون، بر زبان یکی از حاضران در مهمانی جاری می‌کند و محاورۀ جذاب خود را به پیش می‌برد -محاوره‌ای که در تاریخ تفکر انسان دربارۀ موضوع عشق تأثیری بی‌بدیل داشته است.

البته افلاطون نه اولین کسی بود که به موضوع عشق می‌پرداخت و نه قرار بود آخرین باشد و صدالبته تنها فیلسوفان هم نبوده‌اند که پا به این عرصه گذاشته‌اند؛ علاوه بر فیلسوفان، که دربارۀ عشق مفهوم‌سازی کرده‌اند و سخنان مهمی گفته‌اند، سایر متفکران و نیز دانشمندان هم دراین‌باره بسیار گفته‌اند و نظریه‌پردازی کرده‌اند.

اما عشق پدیده‌ای نیست که فقط طالب اذهان مفهوم‌ساز و نظریه‌پرداز باشد؛ عشق ماجرایی است که آثارش در ملموس‌ترین بخش‌های حیات بشری آشکار است.