هگل ایرانی

هگل از وقتی به ایرانی آمد «بود»؛ به تمامی و با همۀ آثار ترجمه‌ناشده و نخوانده‌اش، حتی تا همین حالا، بود. در روایت گوبینو از علاقۀ غریب ایرانیانی که با او محشور بودند به آرای هگل و اسپسنوزا سخن به میان آمده است. توجه کنیم که گوبینو دقیقاً چه می‌گوید: «فیلسوفان ایرانی که با من آشنا هستند بیشتر مایلند که معرفت کاملی به احوال اسپینوزا و هگل پیدا کنند و علت آن هم معلوم است زیرا افکار این دو فیلسوف آسیایی است.»